Historische granaathuls gevonden bij archeologisch onderzoek Brailleweg
Bij archeologisch onderzoek aan de Brailleweg zijn opmerkelijke opgravingen gedaan uit verschillende periodes. Zo is er een granaathuls gevonden uit de Eerste Wereldoorlog en een reclamebordje van vermoedelijk vlak na de Tweede Wereldoorlog. De opgravingen komen voor een deel vermoedelijk uit het slib van een voormalig stukje van het Helperdiep, vertelt archeoloog André Pleszynski van MUG Ingenieursbureau.
Het Helperdiep is een kanaal dat eind 17e, begin 18e eeuw werd gegraven als onderdeel van de Helperlinie, de verdedigingslijn aan de zuidkant van de stad Groningen. In 1964 werd een deel van het Helperdiep gedempt voor de aanleg van de A28. Het gaat om het deel ten westen van de Papiermolenlaan tot aan het Noord-Willemskanaal. Daarbij is het stukje kanaal vermoedelijk uitgebaggerd. Het slib uit het kanaal werd samen met zwarte grond uit de jaren 20 gebruikt voor de fundering van de Brailleweg. Bij de huidige werkzaamheden voor Aanpak Ring Zuid is de grond onderzocht.
Granaathuls
De archeologen vonden onder andere een Duitse granaathuls van de Kaiserliche Marine uit 1916. “De huls is van koper en heeft een diameter van 92 millimeter”, vertelt André. “Bijzonder is dat op de huls enkele data zijn aangebracht. Hieruit valt op te maken dat met de huls in 1916 is geschoten, en dat hij daarna waarschijnlijk nog vijf keer is herladen. Twee keer in 1917 en drie keer in 1918. Deze data werden op de huls gezet zodat men wist hoe vaak hij nog veilig gebruikt kon worden.” Hoe de huls in het Helperdiep is gekomen, is nog een raadsel. “Hij komt vermoedelijk van een onderzeeboot of schip. De granaathuls heeft een gehamerde rand en er zit een gaatje in de zijkant. Dat wijst erop dat iemand de huls na de oorlog naar huis heeft meegenomen, en hem heeft gebruikt als bijvoorbeeld paraplubak.”
Reclamebord
Ook bijzonder is de vondst van een winkelbordje van H.A. van der Munnik Optiekverplegingsartikelen. Deze winkel was tot in de Tweede Wereldoorlog gevestigd aan de Brugstraat 27. “Ik denk dat het een reclamebord is geweest dat ergens aan een paal heeft gehangen”, zegt André. “Het gaat om een winkel in medische producten. Daarom zou het afkomstig kunnen zijn uit de buurt van het voormalige R.K. Ziekenhuis aan de Verlengde Hereweg. Mogelijk is het in de Tweede Wereldoorlog kapot geschoten en als afval in het Helperdiep gegooid.”
Vervolg
De archeologen hebben verder vooral veel afval gevonden uit de eerste helft van de vorige eeuw. “Zoals stukjes van een porseleinen pop en scherven. We weten niet zeker waar alles vandaan komt. Vermoedelijk is een deel hiervan ooit in het Helperdiep gedumpt, maar we moeten het nog uitzoeken.” Begin mei krijgen de werkzaamheden een vervolg als de Brailleweg negen dagen dicht is voor het verkeer vanwege de aanleg van een moerriool. “Hopelijk hebben we dan voldoende tijd om verder te zoeken. We verwachten dan zeker weer een en ander aan te treffen.”
Lees ook:
Afgelopen zaterdag organiseerde Aanpak Ring Zuid in samenwerking met archeologen van het ingenieursbedrijf MUG en Combinatie Herepoort een speciale Archeologiedag voor omwonenden van de H.L. Wichersstaat. Op de bouwplaats bij de H.L. Wichersstraat zijn verschillende archeologische vondsten gedaan. De direct omwonenden mochten als eerste de vondsten van dichtbij bekijken.
Op dit moment wordt er een archeologisch onderzoek uitgevoerd bij de H.L. Wichersstraat, op de plek waar de bouwkuip van de verdiepte ligging van de zuidelijke ringweg komt. Bij dit onderzoek zijn onder andere drie kanonskogels gevonden die in 1672 vanuit de stad zijn afgevuurd op de manschappen van Bommend Berend. Verder lijkt het erop dat de houtzaagmolen De Zaayer, die hier ooit gestaan heeft, al veel eerder is gebouwd dan werd aangenomen. Het onderzoek duurt nog tot eind volgende week.
In 2017 is archeologisch onderzoek gedaan in de omgeving van zwembadcomplex De Papiermolen, vanwege de werkzaamheden voor Aanpak Ring Zuid. In het onderzoek zijn onder andere plantenresten aangetroffen. Daardoor weten we nu iets meer over de tuin die rond de voormalige molen heeft gelegen.