canvas-werpsterhoek 2015

Gluren bij de buren (1): N31 De Haak om Leeuwarden

Sanne Heesterbeek4 februari 2015


Vlak voor de kerstvakantie werd ‘de Haak om Leeuwarden’ opengesteld voor verkeer. Dit is een nieuwe autoweg (N31) die met een boog onder het zuidwesten van de Friese hoofdstad loopt. Voor automobilisten vanuit Groningen richting Harlingen is de nieuwe route een enorme verbetering. Bij de aanleg van de Haak, vanaf 2011, zijn veel maatregelen genomen om de overlast te beperken. Aanpak Ring Zuid kan van deze ervaringen gebruik maken.

De Haak om Leeuwarden is een nieuwe rijksweg aan de (zuid)westkant van Leeuwarden. De 12 kilometer lange weg verbindt de N31 (Drachten-Leeuwarden) met de A31 (Leeuwarden-Afsluitdijk). De weg heeft in beide richtingen twee rijstroken. Automobilisten mogen hier maximaal 100 kilometer per uur rijden. Dankzij deze weg is Leeuwarden, dé banenmotor van Friesland, beter bereikbaar. Ook neemt het sluipverkeer over de regionale en lokale wegen af.

10463877_693630664057511_7619906561715229378_n_aquaduct_RW31
De bouw van het aquaduct in de N31 bij het Van Harinxmakanaal. Foto: Leeuwarden Vrij-Baan.

1 Aansluiting Wirdum

Nieuwe ongelijkvloerse aansluiting op de rijksweg met onderdoorgangen onder de snelweg en het spoor.

2 Knooppunt Werpsterhoek

Hier is de kruising met de verkeerslichten verdwenen. Er is nu een knooppunt van de N31 en de N32 met ongelijkvloerse kruisingen van weg en spoor.

3 Zwettebrug

De nieuwe rijksweg passeert het riviertje de Zwette over een nieuwe brug.

4 Aquaduct Van Harinxmakanaal

Aquaduct in de N31 onder het Van Harinxmakanaal.

5 Aansluitingen Westelijke en Noordwestelijke invalsweg

De nieuwe aansluitingen op de Haak om Leeuwarden aan de zuidwestzijde van de stad. Het tracé doorkruist op verschillende plaatsen het Van Harinxmakanaal en de spoorlijnen tussen Leeuwarden en Harlingen en Leeuwarden en Stavoren.

6 Aansluiting Marsum

De nieuwe aansluiting op de A31 bij Marsum met ook hier ongelijkvloerse kruisingen.

algemene_brochure_haak_om_leeuwarden-2-1

Overeenkomsten en verschillen

Het project ‘De Haak om Leeuwarden’ vertoont veel overeenkomsten met het project Aanpak Ring Zuid, maar er zijn ook enkele belangrijke verschillen. Beide projecten zijn erop gericht de bereikbaarheid van de stad te vergroten. Het gaat om grote projecten, die enkele jaren duren en waarbij Rijkswaterstaat samenwerkt met de provincie en de gemeente. Maar waar het in Groningen gaat om het aanpassen van de bestaande weg, is in Leeuwarden een nieuwe weg grotendeels ‘door de weilanden’ aangelegd. De ‘Haak’ is vooral bedoeld voor het doorgaande verkeer, terwijl de zuidelijke ringweg voornamelijk gebruikt wordt door bestemmingsverkeer (verkeer dat afkomstig is uit de stad en/of daarnaar op weg is).

10865802_803611933059383_5412343013734047824_o_hardloopwedstrijd_14_dec_2014
Tien dagen voor de opening van de Haak om Leeuwarden werd op het nieuwe tracé een hardloopwedstrijd gehouden. Foto: Leeuwarden Vrij-Baan.
1395777_549130818507497_1941073728_n_zandaanvoer
Zand aanvoeren per transportleiding in plaats van per vrachtauto bespaart brandstof, dus CO2-uitstoot. En het draagt bij aan het terugdringen van de overlast. Foto: Leeuwarden Vrij-Baan.

Overlast beperken

Doordat de ‘Haak’ voornamelijk in niet-bebouwd gebied is aangelegd, gaven de werkzaamheden minder hinder voor de omgeving dan in Groningen het geval zal zijn. En omdat het in Leeuwarden grotendeels om een nieuwe weg ging, had het verkeer er ook minder overlast van. Maar het verkeer heeft er natuurlijk wel iets van gemerkt, want de nieuwe weg sluit wel aan op bestaande wegen en kruist deze ook. Daarom zijn bij de ‘Haak’ diverse maatregelen genomen om de overlast te beperken. De basis hiervoor was de landelijke Minder Hinder-aanpak. Enkele voorbeelden:

  • Er is vooraf afgestemd over programmering van projecten. Werkzaamheden zijn ‘slim’ gepland.
  • In alle contracten zijn afspraken opgenomen over het beperken van de hinder. De aannemers zijn geprikkeld het werk zodanig te organiseren dat het verkeer (over de weg, het water en het spoor) zo weinig mogelijk hinder heeft. Zo is voor fietsers vastgesteld hoe lang de omleidingsroutes maximaal mogen zijn.
  • Tijdens de uitvoering is vaak met tijdelijke wegen en fietspaden gewerkt. Op deze manier kon de aannemer het werk buiten het verkeer om uitvoeren en kon het verkeer gebruik blijven maken van de (verlegde) weg.
  • Het vele zand dat voor de aanleg nodig was, is niet alleen per vrachtwagens aangevoerd, maar grotendeels opgespoten per pijpleiding. Dat heeft veel transportbewegingen over de weg gescheeld.
  • De aannemer heeft veel ’s nachts gewerkt om hinder voor het verkeer te beperken. Dit was in Leeuwarden mogelijk doordat de weg niet in een bebouwde omgeving ligt.

Vrij-Baan

De Haak om Leeuwarden is een van de ongeveer 40 projecten van Vrij-Baan. Onder deze naam werken Rijkswaterstaat, de provincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden tot 2020 samen aan de bereikbaarheid van Leeuwarden en de regio. Door samen op te trekken, blijft er ook tijdens het bouwen oog voor de bereikbaarheid, de veiligheid, de leefbaarheid en de bedrijvigheid. Vrij-Baan is daarmee vergelijkbaar met Groningen Bereikbaar. Vanuit Vrij-Baan zijn de bewoners van Leeuwarden en omstreken actief betrokken bij het project, onder andere door maandelijkse (bus)excursies.

Wat nemen we mee naar Groningen?

Ook bij Aanpak Ring Zuid zal er zo veel mogelijk worden gedaan om de overlast voor omwonenden en het verkeer te beperken. De maatregelen uit Leeuwarden zijn voor een deel ook in Groningen toe te passen, legt Johan Postma van Aanpak Ring Zuid uit. “Het gaat in Groningen om een weg in een stedelijke omgeving. Daardoor is er bijvoorbeeld weinig ruimte om wegen compleet te verleggen. Maar op sommige plekken is een kleine verschuiving wel mogelijk, onder andere door rijbanen te versmallen."

"Veelvuldig ’s nachts werken levert in de stad waarschijnlijk te veel overlast voor omwonenden op. De aannemer kiest naar verwachting wel voor het plannen van grote werkzaamheden in verkeersluwe perioden. Een pijpleiding voor het aanvoeren van zand, kan misschien ook hier een oplossing zijn. Maar we hebben hier minder zand nodig dan in Leeuwarden, en er komt bij ons ook veel zand vrij."

"We dagen potentiële opdrachtnemers uit om met een zo goed mogelijk plan te komen.”

Johan Postma, projectleider Bereikbaarheid van Aanpak Ring Zuid

"Het faseren van werkzaamheden om alle routes beschikbaar te houden, zal ook in Groningen gebeuren. Want dat is een van de belangrijkste eisen die we stellen: de stad moet tijdens de uitvoering goed bereikbaar blijven. Dat vraagt ook, net als in Leeuwarden, om het afstemmen van de verschillende projecten die de komende jaren plaatsvinden. Daarvoor is Groningen Bereikbaar opgericht.”

Welke maatregelen er precies worden genomen in Groningen, is nu nog niet te zeggen, “De potentiële opdrachtnemers gaan hiervoor in hun offerte een plan opstellen. De kwaliteit van dit plan weegt mee bij de uiteindelijke keuze. Zo dagen we ze uit om met een zo goed mogelijk plan te komen.”

Opsomming invoegen






Lees ook: